Strona główna » Co to jest NOP i jak postępować w przypadku jego wystąpienia

Ostatnia modyfikacja: 18.03.2017

Co to jest NOP?

Jeżeli Twoje dziecko było ostatnio szczepione, i zaobserwowałeś u niego choćby najmniejsze pogorszenie stanu zdrowia, masz do czynienia z niepożądanym odczynem poszczepiennym (NOP - wystarczy czasowy związek ze szczepieniem). Lekarze są zobligowani do ich zgłaszania inspekcji sanitarnej (tych, które wystąpiły do 4 tygodni). Mogą wystąpić jednak również późniejsze powikłania nie monitorowane przez służby medyczne.

Co zrobić w razie wystąpienia NOP i późniejszych powikłań poszczepiennych?

Należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem w przypadku pojawienia się poniższych objawów w ciągu kilku godzin, dni lub tygodni od szczepienia:

• wyraźne zaczerwienienie opuchlizny, gorączka lub twardość w miejscu podania szczepionki utrzymująca się przez kilka dni lub tygodni;
• wysypka lub pokrzywka;
• wstrząs/zapaść;
• brak reakcji na bodźce, długi głęboki sen;
• krzyk mózgowy (możliwe wyginanie pleców w łuk);
• nieutulony płacz trwający nieprzerwanie przez kilka godzin;
• wysoka gorączka (powyżej 39,5 stopnia)
• niewydolność oddechowa (trudności z oddychaniem);
• potrząsanie lub szarpanie ciałem, ramionami, nogami lub głową;
• wywracanie oczu lub zezowanie;
• silny ból głowy lub karku;
• ból stawów lub osłabienie mięśni;
• poważne osłabienie;
• utrata pamięci lub zdolności umysłowych;
• paraliż dowolnej części ciała;
• zmiany wzorca snu i czuwania lub drastyczne zmiany osobowości;
• brak kontaktu wzrokowego lub wycofanie społeczne;
• utrata umiejętności przekręcania się na boki, siadania lub wstawania;
• uderzanie głową, lub nienaturalne machanie rękami, drapanie, kołysanie się, kręcenie się;
• pojawienie się przewlekłych chorób ucha lub układu oddechowego (w tym astmy);
• ostra/utrzymująca się biegunka lub przewlekłe zatwardzenie;
• nadmierne pojawianie się siniaków, krwawień lub anemia;
• inne poważne pogorszenie stanu zdrowia fizycznego, umysłowego lub psychicznego

Poważne powikłania poszczepienne mogą prowadzić do przewlekłych chorób lub śmierci. Należy upewnić się, że wszystkie problemy zdrowotne, pobyty w szpitalu i odczyny pojawiające się po szczepieniu zostały wpisane do dokumentacji medycznej, a osoba zaszczepiona lub rodzic/opiekun zaszczepionego dziecka posiada kopie takiej dokumentacji.

Dlaczego warto zgłosić NOP?

Jest to konieczne dla monitorowania bezpieczeństwa szczepionych osób i ochrony zdrowia dzieci oraz otoczenia ich odpowiednią opieką medyczną. Brak prawidłowej diagnozy naraża Twoje dziecko na nieodpowiednie leczenie. Brak zgłoszeń powoduje, że szkodliwe szczepionki ciągle są podawane dzieciom i niszczą ich zdrowie.

Niestety lekarze z różnych przyczyn zgłaszają tylko niewielki procent rzeczywistych powikłań i niepożądanych odczynów poszczepiennych (szaunkowo ok. 1 do 10%), a polskie prawo nie przewiduje udziału pacjenta w tym procesie. W rezultacie trwamy w mylnym przekonaniu, że szczepionki są wyjątkowo bezpieczne, a powikłania poszczepienne zdarzają się raz na milion.

Według informacji od Ministerstwa Zdrowia: „Procedura zgłaszania przez lekarza niepożądanego odczynu poszczepiennego jest standardowym działaniem w kraju i realizowanym w celu zapewnienia właściwego monitoringu wystąpienia ewentualnych niepożądanych działań podawanych szczepionek, a także stanowi element ZAPEWNIENIA PACJENTOWI WŁAŚCIWEJ OPIEKI MEDYCZNEJ."

NOP w przepisach prawa

Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie niepożądanych odczynów poszczepiennych oraz kryteriów ich rozpoznawania http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20102541711

Szczegółowe rodzaje i kryteria niepożądanych odczynów poszczepiennych z rozporządzenie MZ o NOP:

1) odczyny miejscowe, w tym odczyny miejscowe po szczepieniu BCG:
a) obrzęk,
b) powiększenie węzłów chłonnych,
c) ropień w miejscu wstrzyknięcia;
2) niepożądane odczyny poszczepienne ze strony ośrodkowego układu nerwowego (OUN):
a) encefalopatia (zapalenie mózgu),
b) drgawki gorączkowe,
c) drgawki niegorączkowe,
d) porażenie wiotkie wywołane wirusem szczepionkowym,
e) zapalenie mózgu,
f) zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych,
g) zespół Guillaina-Barrégo;
3) inne niepożądane odczyny poszczepienne:
a) bóle stawowe,
b) epizod hipotensyjno-hiporeaktywny,
c) gorączka powyżej 39°C,
d) małopłytkowość,
e) nieutulony ciągły płacz,
f) posocznica, w tym wstrząs septyczny (sepsa),
g) reakcja anafilaktyczna,
h) reakcje alergiczne,
i) uogólnione zakażenie BCG (gruźlicą),
j) wstrząs anafilaktyczny,
k) zapalenie jąder,
l) zapalenie ślinianek,
m) porażenie splotu barkowego,
n) inne poważne odczyny występujące do 4 tygodni po szczepieniu.

„Niepożądany odczyn poszczepienny — niepożądany objaw chorobowy pozostający w związku czasowym z wykonanym szczepieniem ochronnym."
USTAWA z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi Art. 2. ust.16